“İyi niyetli olmayan zilyet, geri vermekle yükümlü olduğu şeyi haksız alıkoymuş olması yüzünden hak sahibine verdiği zararlar ve elde ettiği veya elde etmeyi ihmal eylediği ürünler karşılığında tazminat ödemek zorundadır.”
Ecri misil, kötü niyetli işgalcinin taşınmazı işgal ettiği dönem için hak sahibine ödemesi gereken tazminattır.
İyi niyetli olmayan zilyet, yaptığı giderlerden ancak hak sahibi için de zorunlu olanların tazmin edilmesini isteyebilir.
İyi niyetli olmayan zilyet, şeyi kime geri vereceğini bilmediği sürece ancak kusuruyla verdiği zarardan sorumlu olur.” (TMK M.995)
Haksız işgalin karşımıza en fazla çıktığı durumlar, kötü niyetli zilyedin malın geri verme yükümlülüğü kapsamında ecrimisil davaları ve paylı mülkiyette diğer paydaşların fazla kullanımı nedeniyle ecrimisil davalarıdır.
- Kötü Niyetli Zilyet İçin Haksız İşgal Davası: Bir mali haksız olarak elinde bulunduran kişi o mal üzerinde başkasının tasarruf yetkisi olduğunun farkında ise kötü niyetli sayılır ve bu kullanımından dolayı tazminat öder.
- Paylı Mülkiyette Haksız İşgal Davası: Taşınmaz üzerinde birden çok kişinin malik olması mümkündür. Bu ortaklık eşit hisseler oranında bölünmek zorunda değildir. Buna paylı mülkiyet ya da hisseli tapu denir. Paydaşlardan birinin haksız olarak diğer ortağın payını işgal etmesi, tasarruf ve kullanım hakkını elinden alması, taşınmaz üzerinden elde edilen gelirin payı oranından fazlasını alması sonu mağdur olan tarafın ecri misil (haksız işgal) davası açması mümkün olacaktır.
Zamanaşımı Süresi
Haksız işgal sonucu hak kaybının talebi için 5 yıllık zamanaşımı süresi takdir edilmiştir. Haksız işgalin tespit edildiği durumlarda, açılacak ecrimisil davalarında geriye dönük en fazla 5 yıllık tazminat istenebilir. Ancak bu zamanaşımı bir def’i olduğu için dilekçeler aşamasında serbestçe, ön incelemede ise karşı tarafın muvafakati ile öne sürülmüş olması gerekir, aksi halde zamanaşımı süresi hesaba katılmayacaktır. Dava dilekçesinde açıkça süre belirtilmemişse hesaplama, (zamanaşımı def’i belirtilen sürelerde öne sürülmezse) ispat edilen tüm süre için yapılır.
İntifadan Men Şartı
Paylı mülkiyette ya da el birliği mülkiyetinde taşınmaz ile ilgili olarak, intifaden men edilmedikçe paydaşlar birbirinden ecrimisil isteyemezler. İntifadan men kullanma yararlanma veya tasarruf hakkının sona erdirilmesi için uyarı niteliğinde olacaktır. İntifadan men koşulunun gerçekleşmesi de ecrimisil istenen süreden önce davacı paydaşın davaya konu taşınmazdan ya da gelirinden yararlanmak istediğinin davalı paydaşa bildirilmiş olmasına bağlıdır. Şekli bir zorunluluk olmasa da ecrimisil davasında ispat amaçlı intifadan men bildiriminin avukat tarafından yazılı olarak ve noter aracılığıyla yapılmasını tavsiye ederiz.
Görevli ve Yetkili Mahkeme
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri kanunun 2. Maddesi uyarınca ecri misil istemli davalarda, Asliye Hukuk Mahkemelerinin görevli olduğu belirlenmiştir.
Ecri misil davaları, teknik anlamda tazminat davası olduğundan HMK 6. maddesi uyarınca davalının dava tarihinde yerleşim yeri mahkemesinde görülecektir. Yine HMK 16. Maddesi uyarınca ecri misil (haksız işgal) istemli davaların haksız fiilin işlendiği veya zararın meydana geldiği veya gelme ihtimalinin olduğu yer ya da zarar görenin yerleşim yeri mahkemesi tarafından görülerek karara bağlanması da mümkündür.
Açılacak olan davadan hızlı ve doğru sonuç almak, hak kaybına uğramamak için mutlaka bir avukattan destek almak gerekir.